Salvatore “Toto” Schillaci, cái tên đã biến mùa Hè Italia 1990 trở thành sân khấu của mình với màn trình diễn bùng nổ trước khi vụt tắt sau đó. Như một ngôi sao băng vụt qua bầu trời làng bóng đá thế giới, đẹp, ngắn ngủi nhưng không thể nào quên.
Với đôi mắt rực sáng, cánh tay lực điền dang rộng mỗi lần ăn mừng bàn thắng, những pha giành giật cơ hội, đeo đuổi trái bóng tới tận hiến, Salvatore Schillaci trở thành biểu tượng hoàn hảo cho hành trình của ĐT Italia ở kì World Cup 1990 trên sân nhà. Người Ý có một chuyến phiêu lưu đẹp tuyệt vời nhưng lại không thể khép lại bằng kết thúc có hậu.
Italia mùa Hè năm 1990. Giới mộ điệu xôn xao vì sự xuất hiện của Salvatore Schillaci trong danh sách Thiên Thanh hướng tới vòng chung kết trên sân nhà. Tiền đạo mang biệt danh “Toto” dành phần đầu sự nghiệp ở Messina – đội bóng hạng lông ở Serie B, một mùa giải 89/90 với 15 bàn thắng cho Juventus là tất cả vốn liếng anh có. Chẳng mấy ai tin Schillaci sẽ được vào sân khi danh sách Thiên Thanh lúc bấy giờ với những hảo thủ Aldo Serena, Roberto Mancini, Gianluca Vialli và Roberto Baggio.
Trận đầu tiên vòng bảng, Italia bế tắc suốt 75 phút trước lối chơi tử thủ của tuyển Áo. HLV Azeglio Vicini – người nổi tiếng cầu toàn tung “Toto” Schillaci vào sân thay người, hai tiền đạo danh tiếng Vialli và Mancini bị ngó lơ. Schillaci nhanh chóng có lời chào tới thế giới bằng pha đánh đầu cháy lưới giúp Italia thắng tối thiểu trong trận ra quân.
Đó là khởi đầu để Toto biến mùa Hè Italia trở thành sân khấu của riêng mình với màn trình diễn thượng hạng. Cả nước Ý đắm say trong những pha bứt tốc, những bàn bàn thắng của anh. Italia bị thần may mắn từ chối trên chấm phạt đền trước Argentina nhưng với Schillaci đây là giải đấu đại thành công. Sáu bàn thắng cùng cú đúp danh hiệu Vua Phá Lưới, Cầu thủ xuất sắc nhất giải là những điều mà chỉ một năm trước thôi, chính chàng trai đến từ Sicilia cũng chẳng thể mơ tới.
Sau khi giúp Italia đánh bại Anh ở trận tranh ba tư, Toto hướng lên khán đài vừa chạy vừa vỗ tay, nở nụ cười nhẹ, trái ngược hoàn toàn với những pha ăn mừng điên dại trước đó. Như một điềm báo, nụ cười ấy chính là lời giã biệt của Schillaci với vũ đài đỉnh cao của làng bóng đá.
Chấn thương dai dẳng cùng lùm xùm nơi hậu trường (ly dị vợ) khiến Schillaci không bao giờ trở lại với hình ảnh ngày nào ở Italia 90 được nữa. Anh chỉ có thêm một bàn thắng trong 12 lần ra sân sau đó cho ĐT Ý, chơi trận cuối cùng với ĐTQG trong sự nghiệp vào tháng 10/1991.
Ở cấp độ CLB, Schillaci bật bãi khỏi Juventus sau hai mùa giải, không khá khẩm hơn tại Inter Milan trước khi phiêu bạt tới Nhật Bản khoác áo Jubilo Iwata năm 1994. Quyết định mà chính anh từng thừa nhận là để “kiếm thêm một chút tiền tiết kiệm khi đã giải nghệ”.
Hiện tại, Schillaci ở tuổi 53 đang hưởng cuộc sống an nhàn nơi quê nhà Palermo. Sau những sóng gió từ cuộc ly hôn đình đám, anh mở một học viện bóng đá nhỏ. Lấy việc “gõ đầu trẻ” làm thú vui điền viên mỗi ngày. Thi thoảng người hâm mộ vẫn được gặp anh trong các trận giao hữu của cựu danh thủ. Không rực rỡ như những gì người ta nghĩ anh sẽ đạt được sau kì World Cup 1990, nhưng cũng chẳng lâm li bi đát như nhiều tấm gương danh thủ lụi bại.
Ngoại trừ một tháng Hè Italia 1990 và mùa đầu tiên khoác áo Juventus, sự nghiệp của Salvatore Schillaci là một gam màu ảm đạm. Nhưng chẳng sao cả, màn trình diễn cuồng say trong màu áo Thiên Thanh năm nào đã quá đủ để anh sống mãi trong tâm khản các Tifosi, đồng thời trở thành thần tượng của không ít cậu (cô) bé ngày ngày đang nuôi dưỡng ước mơ một lần khoác lên mình màu áo ĐTQG. Giữa cơn bĩ cực trước Thụy Điển ở playoff vòng loại, có khi nào người hâm mộ Thiên Thanh ước về một tiền đạo như thể sẵn sàng chết vì Azzurri giống anh?
Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt, còn hơn là mãi le lói trăm năm.
